Quy trình thi công móng cọc chi tiết, chuẩn nhất

Nền móng luôn là yếu tố cốt lõi quyết định sự bền vững và tuổi thọ của công trình. Thế nhưng, không ít gia chủ vẫn trăn trở khi chưa biết đâu mới là giải pháp thi công móng cọc tối ưu cho ngôi nhà của mình. Thấu hiểu những băn khoăn đó, Nhất Thuận Lợi gửi đến bạn cẩm nang chi tiết về móng cọc – từ cấu tạo đến quy trình thi công đạt chuẩn kỹ thuật ngay trong bài viết dưới đây.

Tổng quan về móng cọc

Móng cọc là gì?

Móng cọc là loại nền móng sâu gồm hai phần chính: cọc và đài cọc, có nhiệm vụ truyền tải trọng công trình xuống những lớp đất cứng hơn nằm sâu bên dưới. Nhờ khả năng phân tán lực tốt, móng cọc giúp công trình ổn định, hạn chế lún nứt và đảm bảo độ bền lâu dài. Đây cũng là giải pháp nền móng phổ biến, đặc biệt phù hợp với nhà nhiều tầng hoặc xây dựng nhà phố trên nền đất yếu, nơi các loại móng nông khó đáp ứng yêu cầu an toàn.

Móng cọc là nền móng phù hợp cho những công trình xây dựng trên nền đất yếu

Phân loại móng cọc

Trong xây dựng, móng cọc được chia thành hai dạng phổ biến, mỗi loại phù hợp với điều kiện địa chất và yêu cầu công trình khác nhau:

Móng cọc đài thấp: Là loại móng mà các cọc chủ yếu chịu tải trọng nén dọc trục, không phải chịu tải trọng uốn. Đài cọc thường đặt ở độ sâu vừa đủ để lực ngang tác động lên móng được cân bằng với áp lực bị động của đất.
Móng cọc đài cao: Loại móng này có chiều sâu chôn đài nhỏ hơn chiều cao cọc, vì vậy, cọc vừa chịu tải trọng nén vừa chịu thêm tải trọng uốn. Móng cọc đài cao thường được sử dụng trong những công trình xây dựng trên nền đất yếu hoặc nơi địa hình phức tạp cần gia tăng khả năng ổn định và chống lật.

Cấu tạo

Cấu tạo móng cọc

Móng cọc được tạo thành từ nhiều loại cọc khác nhau tùy vào đặc điểm công trình và điều kiện địa chất. Trong đó phổ biến nhất là:

Cọc gỗ: Thường dùng cho công trình nhỏ hoặc mang tính tạm thời, dễ vận chuyển nhưng dễ mục, chỉ phù hợp trong môi trường ngập nước.
Cọc thép: Có khả năng chịu tải trọng lớn (tới 1000KN), dễ thi công, thích hợp cho công trình yêu cầu độ bền cao.
Cọc bê tông cốt thép: Đây là loại cọc phổ biến nhất hiện nay, có kích thước đa dạng, phù hợp nhiều loại tải trọng, với tỉ lệ cốt thép trong khoảng 0,3 – 0,4% để đảm bảo khả năng chịu lực.
Cọc hỗn hợp: Ít được sử dụng, chủ yếu trong các công trình tạm thời, có sự kết hợp giữa các vật liệu như thép và bê tông.

Thi công móng cọc trên nhiều nền đất/công trình khác nhau

Cấu tạo đài cọc

Đài cọc là bộ phận liên kết các cọc thành một khối thống nhất, giúp phân bổ tải trọng đồng đều xuống nền đất. Khi thiết kế, khoảng cách giữa các tim cọc thường dao động từ 3d đến 6d (với d là đường kính hoặc cạnh cọc), nhưng không được nhỏ hơn 0,75m hoặc 2,5 lần đường kính cọc.

Khoảng cách từ mép cọc đến mép ngoài đài thường nằm trong khoảng 1/3d đến 1/2d để đảm bảo ổn định. Ngoài ra, độ sâu chôn cọc trong đài phải lớn hơn 2d và không vượt quá 120cm so với đầu cọc, giúp đài cọc cố định chắc chắn và truyền tải trọng hiệu quả.

Quy trình thi công móng cọc chi tiết

Để đảm bảo nền móng công trình vững chắc và an toàn lâu dài, các bước thi công móng cọc cần được thực hiện theo trình tự rõ ràng, tuân thủ kỹ thuật ngay từ khâu chuẩn bị đến khi hoàn thiện. Cụ thể:

Chuẩn bị mặt bằng thi công

Trước khi tiến hành thi công, gia chủ cần khảo sát kỹ lưỡng điều kiện địa chất để xác định đặc tính cơ lý của đất, mực nước ngầm và các yếu tố có thể ảnh hưởng đến công trình. Việc này giúp dự đoán rủi ro như gặp phải lớp đá, vật cản ngầm hoặc tác động đến công trình lân cận, từ đó lựa chọn phương án xử lý nền móng phù hợp.

Sau khảo sát, thợ thi công sẽ san gạt mặt bằng, xử lý những khu vực địa chất phức tạp và tạo độ phẳng cần thiết, đảm bảo quá trình ép cọc và các bước thi công tiếp theo diễn ra thuận lợi.

Chuẩn bị mặt bằng thi công

Thi công ép cọc

Chuẩn bị ép móng cọc

Trước khi tiến hành quy trình ép cọc bê tông, đội thợ xây dựng cần:

Tiến hành kiểm tra tổng thể khu vực xây dựng, đảm bảo điều kiện mặt bằng và an toàn lao động.
Định vị chính xác từng vị trí cọc theo bản vẽ xây dựng, tránh sai lệch trong quá trình ép.
Kiểm tra tình trạng thiết bị, lắp đặt đúng kỹ thuật và bố trí ở vị trí phù hợp.

Quy trình ép cọc bê tông cốt thép

Các bước ép cọc bê tông cốt thép trong thi công móng cọc

Bước 1 – Ép cọc đầu tiên (C1): Đặt cọc vào giá đỡ, chỉnh đúng phương thẳng đứng, ép từ từ để cọc xuyên xuống nền đất. Nếu phát hiện lệch phải dừng và điều chỉnh ngay.
Bước 2 – Nối và ép các đoạn tiếp theo (C2, C3,…):
- Khi cọc đầu tiên đạt đến cao độ nối, tiến hành mài phẳng hai đầu cọc, lắp ráp sao cho tâm trục trùng khớp với nhau. Mối hàn nối phải tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật, bảo đảm chắc chắn.
- Trong quá trình ép, tốc độ hạ cọc cần được khống chế không vượt quá 2cm/s và kiểm soát độ nghiêng dưới 1%. Nếu gặp lớp đất cứng hoặc áp lực tăng đột ngột, hãy giảm tốc độ ép để cọc xuyên từ từ, tránh nứt gãy.
Bước 3 – Lắp đoạn cọc cuối: Khi gần mặt đất, lắp thêm đoạn cọc lõi thép để đạt đủ độ sâu thiết kế, đồng thời tăng độ bền cho toàn bộ hệ móng.
Bước 4 – Hoàn tất vị trí ép: Sau khi cọc đạt độ sâu yêu cầu, di chuyển thiết bị đến vị trí kế tiếp và lặp lại quy trình.

Lưu ý: Trong quá trình ép, nếu gặp đất đá cứng, vật cản ngầm hoặc cọc bị nghiêng, thợ xây dựng cần tạm dừng thi công và phối hợp với đơn vị thiết kế để có biện pháp xử lý kịp thời.

Gia công cốt thép

Gia công cốt thép là bước quan trọng nhằm đảm bảo độ bền cho móng cọc. Vì vậy, trước tiên người thợ cần vệ sinh sạch gỉ thép, sau đó cắt uốn đúng kích thước và hình dáng thiết kế. Các mối thép cũng được thực hiện chuẩn kỹ thuật, tạo thành hệ khung cốt thép chắc chắn, sẵn sàng đưa vào lắp dựng.

Gia công cốt thép chuẩn kỹ thuật thi công móng cọc

Lắp dựng cốp pha

Trong quy trình thi công móng cọc, lắp dựng cốp pha, người thợ phải tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn kỹ thuật dưới đây để đảm bảo an toàn và chất lượng móng:

Khung cốt thép sau khi đặt vào cốp pha phải ổn định, không bị biến dạng khi chịu lực.
Cốp pha được lắp đúng hình dáng, kích thước thiết kế và có biện pháp chống mất nước xi măng trong quá trình đổ bê tông.
Hệ thống chân chống, giá đỡ bố trí với mật độ hợp lý, đủ khả năng chịu tải trong suốt thời gian thi công.

Đổ bê tông cho móng cọc

Tương tự với đổ mái nhà, đổ bê tông trong thi công móng cọc cũng phải tuân thủ chặt chẽ các kỹ thuật xây dựng nhằm đảm bảo chất lượng công trình:

Cần tạo lớp bê tông lót dày khoảng 10cm nhằm làm phẳng, sạch đáy móng và bảo vệ cốt thép.
Trộn bê tông đúng tỉ lệ, thời gian và tiêu chuẩn để đạt độ bền chắc tối ưu.
Sử dụng đầm bàn hoặc đầm dùi để loại bỏ bọt khí, gia tăng độ kết dính.
Bố trí mái dốc nhẹ ở mặt cắt bê tông để phân tán tải trọng hợp lý.
Có biện pháp chống nước thấm vào hố móng và thực hiện bảo dưỡng liên tục cho bê tông đạt chất lượng tốt nhất.

Đảm bảo các tiêu chuẩn thi công móng cọc khi đổ bê tông

Nhìn chung, một nền móng vững chắc chính là khởi đầu cho một công trình bền lâu và an toàn. Từ khâu gia công cốt thép, lắp dựng cốp pha cho đến quy trình đổ bê tông, mỗi bước đều cần được thực hiện cẩn trọng, đúng kỹ thuật. Với đội ngũ giàu kinh nghiệm và biện pháp thi công móng cọc chuyên nghiệp, Nhất Thuận Lợi cam kết mang đến giải pháp nền móng tối ưu cho ngôi nhà của bạn.