Bản vẽ xây dựng là gì? Phân loại và cách đọc bản vẽ chi tiết
Nhiều gia chủ khi cầm trên tay bản vẽ xây dựng thường gặp khó khăn vì quá nhiều ký hiệu và chi tiết kỹ thuật. Để tránh nhầm lẫn, bạn cần nắm rõ cách đọc bản vẽ chuẩn xác, từ phần kiến trúc, kết cấu đến điện nước. Vậy bản vẽ xây dựng là gì và đọc như thế nào là đúng kỹ thuật? Cùng Nhất Thuận Lợi tìm hiểu cách đọc bản vẽ xây dựng nhà ở từ A-Z trong bài viết này.
Bản vẽ xây dựng là gì?
Bản vẽ xây dựng là một bộ hồ sơ kỹ thuật được các kiến trúc sư và kỹ sư chuyên nghiệp thực hiện. Bộ hồ sơ này bao gồm những hình ảnh trực quan và các thông số kỹ thuật chi tiết của công trình, từ hình dáng, kích thước, vật liệu, kết cấu cho đến vị trí của từng chi tiết nhỏ.

Bản vẽ xây dựng là gì?
Khi đi kèm trong hợp đồng, bản vẽ trở thành cơ sở để đảm bảo quyền lợi của gia chủ cũng như trách nhiệm của nhà thầu trong quá trình thi công.
Phân biệt các loại bản vẽ xây dựng
Tùy theo mục đích và giai đoạn thi công, bản vẽ xây dựng được chia thành nhiều loại khác nhau. Trong đó, có 2 loại quan trọng nhất mà gia chủ thường gặp là: bản vẽ xin phép xây dựng và bản vẽ thiết kế xây dựng.
Bản vẽ xin phép xây dựng

Bản vẽ xin phép xây dựng thực tế
Bản vẽ xin phép xây dựng là loại hồ sơ quan trọng trong quá trình làm thủ tục xin cấp giấy phép xây dựng. Nội dung bản vẽ này thể hiện những thông tin cơ bản của công trình như vị trí xây dựng nhà phố, diện tích, số tầng, chiều cao và kết cấu chính. Dựa vào các đặc điểm này, cơ quan chức năng sẽ có cơ sở để xem xét và phê duyệt cấp phép xây dựng nhà ở.
Bản vẽ thiết kế xây dựng

Bản vẽ thiết kế xây dựng
Khác với bản vẽ xin phép chỉ mang tính tổng quan, bản vẽ xây dựng nhà là một tập hợp các bản vẽ chi tiết đến từng thanh sắt, viên gạch. Trong đó bao gồm nhiều hạng mục như:
- Mặt bằng tổng thể: Thể hiện toàn bộ diện tích xây dựng và cách bố trí công trình trên khu đất.
- Mặt bằng chi tiết: Bao gồm tầng trệt, tầng lửng, tầng áp mái, mái nhà…, giúp gia chủ dễ hình dung không gian.
- Mặt cắt: Mô tả cấu tạo từ móng, hầm cho đến các tầng lầu.
- Mặt đứng: Hình ảnh mặt tiền và các mặt ngoài của công trình, thể hiện rõ phong cách kiến trúc.
- Bản đồ họa vị trí: Xác định tọa độ khu đất và mối liên hệ với các công trình xung quanh.
Tại sao bản vẽ xây dựng quan trọng trong thi công?
Trong bất kỳ công trình nào, bản vẽ xây dựng luôn giữ vai trò nền tảng. Đây không chỉ là bản phác thảo thể hiện ý tưởng mà còn là tài liệu kỹ thuật giúp quá trình thi công diễn ra đúng định hướng.
Bản vẽ biểu diễn thiết kế trực quan, dễ hiểu
Một trong những giá trị lớn nhất của bản vẽ xây dựng nhà ở là khả năng biểu diễn thiết kế một cách trực quan và chính xác. Thay vì chỉ nghe kiến trúc sư mô tả bằng lời, gia chủ có thể nhìn trực tiếp trên bản vẽ để hình dung bố cục không gian, kích thước, hình khối và chi tiết vật liệu.

Bản vẽ xây dựng nhà chi tiết giúp dễ hình dung không gian
Sự rõ ràng trên “giấy trắng mực đen” giúp cả người thiết kế lẫn gia chủ dễ dàng thảo luận, chỉnh sửa phương án kịp thời, đảm bảo ngôi nhà được xây dựng đúng với nhu cầu thực tế.
Tránh sai sót trong quá trình xây dựng
Nhờ có bản vẽ xây dựng nhà, các công đoạn từ nền móng, kết cấu đến hoàn thiện đều có hướng dẫn cụ thể. Đội ngũ thi công chỉ cần bám sát bản vẽ để triển khai, từ đó hạn chế tối đa những sai lệch so với thiết kế ban đầu. Với gia chủ, điều này mang lại sự yên tâm vì công trình được thực hiện đúng kỹ thuật và hạn chế phát sinh không mong muốn.
Hỗ trợ lập kế hoạch dự trù chi phí xây dựng
Bản vẽ xây dựng nhà ở là cơ sở quan trọng để gia chủ lên kế hoạch tài chính rõ ràng. Thông qua bản vẽ, bạn dễ dàng nắm được khối lượng vật liệu, hạng mục cần thi công và mức đầu tư cho từng phần, từ đó dự trù chi phí chính xác hơn, tránh phát sinh vượt ngân sách và giúp quá trình xây dựng luôn nằm trong tầm kiểm soát.
Có thể bạn quan tâm: Cách tính chi phí xây nhà theo m2 đơn giản, chính xác
Dễ dàng giám sát thi công công trình
Ngoài ra, bản vẽ xây dựng còn đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát công trình. Dựa trên bản vẽ, gia chủ có thể theo dõi tiến độ, so sánh thực tế với thiết kế để kịp thời điều chỉnh nếu cần.

Bạn có thể giám sát thi công dễ dàng khi có bản vẽ
Đối với đội ngũ thi công, bản vẽ là “kim chỉ nam” để đảm bảo mọi công đoạn diễn ra đúng kỹ thuật và tiêu chuẩn. Nhờ vậy, chất lượng công trình sẽ luôn được đảm bảo, tiến độ rõ ràng và ngôi nhà hoàn thiện đúng như mong đợi.
Cách đọc bản vẽ xây dựng chi tiết
Đối với nhiều gia chủ, việc đọc bản vẽ xây dựng thường khá khó bởi chứa nhiều ký hiệu kỹ thuật. Tuy vậy, nếu nắm đúng trình tự theo hướng dẫn đọc bản vẽ xây dựng dưới đây, bạn hoàn toàn có thể hiểu rõ cấu trúc ngôi nhà:
Đọc bản vẽ phần kiến trúc

Hướng dẫn cách đọc bản vẽ xây dựng phần kiến trúc
Kiến trúc là phần đầu tiên và quan trọng nhất mà gia chủ cần quan tâm khi đọc bản vẽ. Do đó, cách đọc bản vẽ xây dựng nhà ở phần kiến trúc chuẩn xác nhất là:
- Đọc bản vẽ chính: Xem mặt bằng tổng thể, bản vẽ phối cảnh, mặt đứng và mặt cắt để hình dung bố cục không gian, kích thước, chiều cao và hình dáng tổng thể của ngôi nhà.
- Đọc phần kiến trúc chi tiết: Tìm hiểu sâu hơn về từng hạng mục như cửa, cầu thang, phòng vệ sinh hay các chi tiết trang trí khác để nắm rõ cách bố trí và công năng sử dụng.
Đọc bản vẽ kết cấu kiến trúc
Khi đã nắm được bố cục không gian, gia chủ có thể chuyển sang phần kết cấu. Hãy chú ý đọc theo thứ tự: móng, cột, dầm, sàn, rồi đến mái. Mỗi chi tiết trong phần này cho bạn thấy cách ngôi nhà được chống đỡ và phân bổ lực.
*Nếu muốn kiểm tra độ chắc chắn, bạn có thể tập trung vào bản vẽ thép móng, cột và dầm, lanh tô,… vì đây là những yếu tố quyết định độ bền vững của công trình.
Đọc bản vẽ kết cấu điện, nước

Cách đọc bản vẽ xây dựng nhà ở phần điện nước
Phần cuối cùng là hệ thống điện và nước, tuy hơi phức tạp nhưng lại cực kỳ quan trọng. Gia chủ nên đọc bản vẽ xây dựng theo hướng dẫn sau:
- Hệ thống điện từ internet, tivi: Xác định vị trí công tắc, ổ cắm, chiều cao lắp đặt, loại dây sử dụng, aptomat và tủ điện để tiện kiểm soát trong sinh hoạt.
- Hệ thống cấp thoát nước: Chú ý đến vị trí thiết bị vệ sinh, kích thước đường ống, hệ thống cấp thoát và các biện pháp chống thấm để đảm bảo ngôi nhà vận hành ổn định lâu dài.
Có thể thấy, bản vẽ xây dựng không chỉ giúp gia chủ hình dung ngôi nhà tương lai mà còn hạn chế sai sót và giám sát thi công hiệu quả. Tuy nhiên, để bản vẽ thực sự chính xác và bám sát nhu cầu, bạn cần một đơn vị thiết kế, thi công uy tín. Với dịch vụ xây nhà trọn gói tại Nhất Thuận Lợi, chúng tôi mang đến giải pháp toàn diện từ tư vấn bản vẽ, xin phép xây dựng đến thi công hoàn thiện, đảm bảo ngôi nhà của bạn bền đẹp, đúng ngân sách. Liên hệ với chúng tôi ngay để được tư vấn chi tiết!